گنبدکاووس- ایرنا- طبیعت سرمایه ارزشمند و غیرقابل تکراری است که حفظ آن موجب سلامت انسانها و توسعه پایدار میشود و از طرف دیگر باید این سرمایه را با کمترین آسیب به آیندگان منتقل کرد. یکی از راههای حفاظت از محیط زیست و طبیعت، اصلاح آموزهها و تغییر در نگرش انسانها نسبت به سرنوشت خود و محیط پیرامونی از طریق آموزش به کودکان و نوجوانان است.
به گزارش ایرنا، اگر چه تخریب محیط زیست، یکی از عوامل اصلی تهدید توسعه پایدار به شمار میرود اما تغییر رفتار در مواجهه با محیط زیست و شکل گیری فرهنگ احترام به طبیعت به رفع سایر موانع همچون فقر اقتصادی و فرهنگی و رعایت مناسب الگوهای تولید و مصرف نیاز دارد.
بررسیها نشان میدهد ایجاد فرصت برای دانش آموزان در جوامع محلی برای تجربه کردن و یادگیری مباحث زیست محیطی به صورت حضوری و آشنا شدن با منابع زیستی محل زندگی و همچنین ایجاد و گسترش ارتباط میان مدارس و جامعه می تواند تاثیر چشمگیری بر روند توسعه پایدار و حفاظت از منابع محیط زیست داشته باشد.
کودکان امروز با افزایش آگاهی نسبت به اهمیت محیط زیست و طبیعت مانند معلمانی سختگیر در صورت مشاهده رفتار ناهنجار با طبیعت حتی از سوی والدین، بدون خجالت و با قاطعیت از آنان میخواهند اول محیط اطراف خود را از زباله پاک کرده و بعد به خانه بازگردند.
به اعتقاد کارشناسان، برنامههای آموزشی در رابطه با حمایت از طبیعت و زیستمندان آن در طول سال با همکاری آموزش و پرورش در مدارس ارائه میشود و در کنار آن پخش انیمیشنهای کودکانه با موضوع طبیعت از طریق صدا و سیما و فضای مجازی و همچنین حضور در کلاسهای کانون پرورش فکری، کودکان را نسبت به سالیان قبل آگاهتر کرده و نتیجه ادامهدار بودن این اقدامات به طور قطع تربیت نسلی طبیعت دوست و جنگلهای سبز و حیات وحشی شاداب و سرزنده خواهد بود.
تعدادی از کودکان عضو کانون پرورش فکری گنبدکاووس که به مناسبت هفته محیط زیست (۱۶ تا ۲۳ خرداد ماه) در کارگاه آموزشی اهمیت طبیعت و پرهیز از ریختن زباله و ساخت کاردستی با وسایل دورریختنی شرکت کردند در گفت و گو با خبرنگار ایرنا از علاقمندی خود نسبت به طبیعت سخن گفتند و از بزرگترها خواستند بیشتر هوای جنگلها را داشته باشند.
بزرگترها هوای طبیعت را داشته باشند
«صهبا بسیان» با یادآوری توصیه مادرش برای نریختن زباله در خیابان و طبیعت گفت: «آشغالهایی مانند آدامس را روی زمین نمیریزم و به دوستام هم اجازه نمیدم این کار را بکنن چون احتمال داره نوک پرندگان به آدامس بچسبه و دیگه نتونن غذا بخورن».
یسنا قلیزاده هم که در حال ساخت بالون با وسایل دور ریختنی بود گفت: دوست دارم همیشه اطرافم تمیز باشد و وقتی به جنگل میرویم از پدر و مادرم میخواهم در کنار همدیگر آشغالهای کنار رودخانه و درختان را جمع کنیم برای همین همیشه در صندوق عقب ماشینمان پلاستیک زباله و دستکش یک بار مصرف داریم.
وی ادامه داد: برای تهیه وسایل چوبی که از آنها استفاده میکنیم مثل میز و صندلی و حتی کتاب و دفتر درختان زیادی قطع شده پس باید تا جایی که میتوانیم نگذاریم وسایلمان خراب شود و یا ورق دفترمان را الکی پاره کنیم.
رضا خانی مقدم کودک پنج سالهای هم که همراه خواهرش در حال ساخت کاردستی بود، مچ دستش را نشان داد و گفت: یک ساعت مچی را با یک لیوان کاغذی دور ریختنی ساختم و به دستم بستم و از بقیه بچهها هم میخواهم بعد از گردش در جنگل زبالههای کاغذی خود را نگه دارند و با آنها کاردستیهای زیبا بسازند.
محبوبه صبوری یکی از مادران حاضر در این کارگاه آموزشی با تعریف خاطرهای گفت: چندی قبل به همراه خانواده در مسافرت بودیم که یکی از اقوام از شیشه ماشین زبالهای را به بیرون پرتاب کرد که دخترم بلافاصله با مشاهده این صحنه به این فرد تذکر داد و تاکید کرد در صورت تکرار این حرکت دیگر با وی به مسافرت نمیرود.
وی افزود: این حرکت دخترم من و پدرش را به فکر فرو برد و به داشتن همچنین فرزندی افتخار کردیم که بدون خجالت از موضوعی که به آن باور دارد دفاع میکند.
فریده محمودی یکی دیگر از مادران هم گفت: برگزاری برنامههای این چنینی باعث میشود تا فرزندان ما از کودکی به این آگاهی برسند که ریختن زباله در طبیعت و جنگلها کار بدی است به طوری که دخترم همواره از من میخواهد زبالههای خشک و تر را در خانه تفکیک کنم.
وی ادامه داد: در گذشته اولویت خیلی از مردم هنگام مسافرت و تردد در جادهها فقط تمیزی ماشین خودشان بود و هرچیزی که به نظرشان دور ریختنی میآمد را از شیشه ماشین و یا هنگام استقرار در طبیعت رها میکردند اما امروز با وجود آگاهی فرزندانمان در بیشتر مواقع دستکش یک بار مصرف و نایلون زباله اضافه برای پاکسازی طبیعت به همراه خود داریم.
مهناز حیدرزاده مادر دیگر حاضر در این کارگاه آموزشی گفت: مهمانان خود را برای گردش به جنگلهای تنگه چهل چای مینودشت بردیم اما مشاهده دپویی از زباله همراه با بوی بد ما را مجبور به ترک محل کرد و باعث ثبت خاطرهای بد در ذهن ما و مهمانان شد.
کودکان یک برگ کاغذ را مساوی با قطع یک درخت میدانند
مدیر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شماره ۲ گنبدکاووس هم در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بیان کرد: ارائه آموزشهای مختلف از کودکی به ویژه در مناسبتهای خاص از جمله هفته محیط زیست فرصت خوبی برای افزایش آگاهی این نسل نسبت به اهمیت کره زمین و پرهیز از آلودگی آن است و در خیلی از مواقع از والدین میشنویم که این کودکان بعد از خروج از کارگاههای آموزشی مطالبی را که آموختند با عشق و علاقه برای پدران و مادرانشان بازگو میکنند.
سمیه محمدی افزود: کودکان نسل امروز میدانند که تولید یک برگ کاغذ مساوی با قطع یک درخت است لذا از خانوادههای خود میخواهند هنگام حضور در طبیعت آتش روشن نکنند چراکه احتمال دارد درختی تخریب شود و اجازه نمیدهند اطرافیانشان آشغال را به داخل رودخانه و جنگل پرتاب کنند.
وی ادامه داد: کارگاه آموزشی اهمیت طبیعت و ساخت کاردستی با وسایل دور ریختنی با همکاری محیط زیست برای حدود ۱۰۰ نفر از کودکان عضو کانون به همراه مادرانشان برگزار شد.
احمد احمدی رییس اداره حفاظت محیط زیست گنبدکاووس با تبریک هفته محیط زیست، گفت: مفاهیم محیط زیست و روشهای مشارکت در حفاظت از آن در کارگاههای آموزشی و فرهنگی ویژه گروه سنی کودک آموزش داده میشود.
وی افزود: با توجه به اینکه شعار امسال هفته محیط زیست «نهضت ملی کاهش آلودگیهای پلاستیکی» است تلاش داریم با افزایش آگاهی کودکان ایران زمین نسبت به مفهوم طبیعت و جنگلها و تاثیر وجود آنها در زندگی انسانها، جلوی گسترش آلودگی زمین گرفته شود.
احمدی یکی از راهکارهای حفاظت از محیط زیست را ارائه آموزشهای مستمر از سنین پایه همراه با فرهنگ سازی دانست و گفت: آموزش به کودکان در سنین پایین به مانند حکاکی بر روی سنگ میماند که هیچ وقت پاک نمیشود.
وی ابراز امیدواری کرد: با تداوم آموزشهای زیست محیطی به کودکان، نسل بعدی به عنوان نسل حافظان محیط زیست تربیت شوند.
به گزارش ایرنا، افزایش آگاهی مردم نسبت به اهمیت جنگل در تغذیه سفرههای آب زیرزمینی و تقویت آبخوانها و کمک به افزایش آبدهی قنوات و چشمهها، سرسبزی طبیعت و رونق کشاورزی و آثار منفی ریختن زباله به ویژه زبالههای پلاستیکی با ماندگاری بیش از ۵۰۰ سال بر محیط زیست، مهمترین عنصر حفاظت از طبیعت از جمله جنگلهای هیرکانی با حدود ۲ میلیون هکتار وسعت و ۴۰ میلیون سال قدمت محسوب میشود.
گلستان با داشتن تنوع اقلیمی از نیمه مرطوب معتدل تا نیمه خشک و گرم و بیش از ۲۰ هزار کیلومتر مربع وسعت که از شمال با ترکمنستان، از شرق با خراسان شمالی، از غرب با مازندران و جنوب با سمنان همسایه است ۲۱ درصد از وسعت جنگلهای هیرکانی را در اختیار دارد.
وجود افزون بر ۴۵۲ هزار هکتار جنگل و گستردگی عرصههای طبیعی و کمبود نیروی انسانی موجب شده تا سازمانهای متولی نتوانند آنگونه که باید در تمام حوزهها از جمله جمع آوری زباله اثرگذار باشند و این موضوع سبب شده مردم در کنار دستگاههای مرتبط با تشکیل سازمانهای مردمنهاد و یا پیوستن به آنها در مسیر حفاظت از عرصههای طبیعی اقدام کنند.
وجود زباله از جمله پلاستیکی که تجزیه آن در طبیعت سالیان طولانی زمان میبرد علاوه بر زشت کردن محیط پیرامونی، جان زیستمندان ساکن در عرصههای جنگلی و مرتعی، رودخانهها و چشمهها را بهخطر میاندازد و هر ساله با وجود فعالیتهای متنوع سازمانهای متولی و انجمنهای مردم در بحث حفاظت از محیط زیست و افزایش آگاهی جوامع محلی و حتی طرحهای اجرایی در بحث جمعآوری زبالهها، باز هم بعد از پایان تعطیلات در حاشیه جنگلها و رودخانهها باقیمانده خوراکیها و ظروف یک بار مصرف و لوازم شیشهای مشاهده میشود.
به گفته کارشناسان، انسان در گذشته بخشی از طبیعت بود و برای حفاظت از آن تلاش میکرد اما اکنون در مقابل طبیعت قرار گرفته و نه تنها تلاشی برای حفاظت از طبیعت نمیکند بلکه با سرعت زیاد در حال تخریب و نابودی آن است که خشک شدن رودخانهها، از بین رفتن جنگلها، گرد و غبار و آلودگی هوا را میتوان از نشانههایی این بیتوجهی دانست و در کنار آن توسعه زندگی شهرنشینی هم بر تخریب محیط زیست دامن زده است و طبق آمارهای اعلام شده روزانه ۴۵ هزار تن زباله در مناطق شهری و ۱۰ هزار تن در مناطق روستایی تولید میشود و همین باعث شده که ایران جزو ۲۰ کشور اول دنیا در تولید زباله باشد.
در شهرهای با ظرفیت گردشگری کشور به ویژه مناطق شمالی در طول سال به ویژه روزهای تعطیل و اعیاد حجم بالای انباشت زباله در طبیعت مشکلات زیادی را برای محیط زیست منطقه ایجاد کرده است.
گلستان به برکت وجود صدها هزار هکتار از جنگلهای هیرکانی یکی از استانهای سرسبز کشور بهحساب میآید که به اعتقاد کارشناسان، حفظ شادابی این عرصهها نیازمند همراهی مردم با متولیان به صورت خودجوش و با احساس وظیفه برآمده از دل در نگهداری تک تک درختان و پرهیز از ریختن زباله است.