به گزارش توریسم گلستان، در جلسه شورای ثبت میراث‌فرهنگی ناملموس کشور، چهار اثر از استان گلستان به فهرست آثار ملی اضافه شد. این آثار شامل بازی بومی‌محلی “قاقما تپ”، رقص آیینی “کوشت دپتی”، مراسم عاشورایی “صبح رو سیاه” و فن پخت خوراک “قاورقا” است که همگی نقش مهمی در فرهنگ و هویت اقوام گلستان ایفا می‌کنند.
میراث‌فرهنگی، پلی به گذشته و آینده
فریدون فعالی، مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گلستان، با تأکید بر اهمیت ثبت این آثار، گفت: «ثبت میراث‌فرهنگی ناملموس نه‌تنها به حفظ و احیای سنت‌ها و دانش‌های بومی کمک می‌کند، بلکه راهی برای معرفی فرهنگ اقوام گلستان به نسل‌های آینده و گردشگران داخلی و خارجی است.»
نگاهی به چهار اثر ثبت‌شده
✅ رقص آیینی “کوشت دپتی”: این رقص که ریشه در باورهای عرفانی قوم ترکمن دارد، در گذشته به‌عنوان بخشی از مراسم ذکر اجرا می‌شد. این آیین، جلوه‌ای از پیوند معنوی و روحانی ترکمن‌ها است که با آواها و حرکات خاص اجرا می‌شود.
✅ بازی بومی‌محلی “قاقما تپ”: این بازی که بین مردان ترکمن رایج بوده، نوعی رقابت در نمایش قدرت، چابکی و مهارت ضربه‌زنی است. “قاقما” به‌معنای ضربه زدن است و این بازی اغلب در محیط‌های باز و در مناسبت‌های مذهبی برگزار می‌شود.
✅ خوراک سنتی “قاورقا”: قاورقا یکی از خوراک‌های سنتی قوم ترکمن است که از گندم، برنج و شکر تهیه می‌شود. این خوراک در ماه رمضان، پس از نماز تراویح یا در جشن دندانی نوزادان سرو می‌شود و نقش مهمی در آیین‌های مذهبی و فرهنگی ترکمن‌ها دارد.
✅ مراسم عاشورایی “صبح رو سیاه”: این آیین که در نیمه‌های شب عاشورا و پیش از طلوع خورشید برگزار می‌شود، نمادی از سوگواری مردم گلستان برای حضرت امام حسین (ع) است. در این مراسم، مرثیه‌هایی خوانده می‌شود که به خورشید خطاب می‌کند چرا طلوع می‌کنی درحالی‌که امروز حسین (ع) به شهادت می‌رسد.
اهمیت حفظ میراث‌فرهنگی ناملموس
فعالی با تأکید بر نقش میراث‌فرهنگی ناملموس در حفظ هویت جمعی، اظهار داشت: «این میراث‌ها بخشی از هویت فرهنگی اقوام گلستان هستند و حفاظت از آن‌ها نیازمند مشارکت جامعه محلی، نهادهای فرهنگی و فعالان حوزه گردشگری است.»
وی افزود: «ثبت این آثار در فهرست ملی، گامی مهم در معرفی فرهنگ گلستان به گردشگران داخلی و خارجی است و می‌تواند زمینه‌ای برای توسعه گردشگری فرهنگی در استان فراهم کند.»
جمع‌بندی
با ثبت این چهار اثر در فهرست ملی، میراث‌فرهنگی گلستان بیش از پیش مورد توجه قرار می‌گیرد. اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان در تلاش است با شناسایی، ثبت و معرفی آثار ناملموس، سهم مهمی در پاسداشت و ترویج فرهنگ غنی اقوام گلستان داشته باشد.