رفتارهای هیجانی و نبود ایمنی کافی در آبشارهای کمنظیر گلستان به ویژه شیرآباد سبب شده در هفتههای اخیر شاهد زخمی شدن و فوت تعدادی از گردشگران در این منطقه باشیم؛ موضوعی که علاج آن به اصلیترین مطالبه بومیان و مسافران تبدیل شده است.
«پدربزرگ ۷۵ ساله مشهدی سقوط کرد»، «جوان ۳۰ ساله گلستانی پس از ۶ ساعت تلاش شبانه روزی امدادگران نجات یافت»، «مرد ۴۷ ساله سبزواری در کاسه آبشار غرق شد» و «جوان ۳۲ ساله بر اثر سقوط از شیرآباد روانه بیمارستان شد». اینها تنها چند مورد از تیتر اخبار مرتبط با حوادث دو هفته اخیر در محدوده آبشار «شیرآباد» خانببین گلستان است.شیرآباد؛ آبشاری که در غفلت مسئولان به تنهایی چند برابر دیگر جاذبههای گلستان قربانی میگیرد.به گفته طبیعتگردان، مجموع آبشارهای استان گلستان از ۱۰۰ عدد هم فراتر میرود؛ آبشارهایی که هر یک از آنها مشتاقان و عاشقان زیادی دارند.
آبشارهای گلستان مقصد گردشگران
آبشارهای دوقلو، آبشارهای چند طبقه، آبشارهای خزهای و پلهای فقط نمونهای از آبشارهای مختلف و متعدد گلستان هستند که شاید نمونه برخی از آنها در هیچ کجای کشور یافت نشود.ویژگیهای خاص توپوگرافی، پستی و بلندیهای متوالی، ناهموار و لغزنده، شیب زیاد و صخرهای بودن مناطق پیرامونی و وجود درههای عمیق از جمله مباحثی هستند که سبب شده تا آبشارها از جمله آبشار خانببین به عنوان یکی از پدیدههای زمین شناختی پرخطر به حساب بیاید.در سالهای اخیر مدیران ارشد مناطق و شهرستانهای مختلف استان گلستان تلاش کردهاند تا با معرفی آبشارهای حوزه استحفاظی خود سهم بیشتری از گردشگری طبیعی و به طور ویژه گردشگری آبشارها داشته باشند و از این راهبرد برای دستیابی به درآمد پایدار استفاده کند.
اما امروز آن چیزی که بیشتر از زیباییها و جذابیتهای آبشارهای گلستان به گوش میرسد، خطرات و حوادث مرتبط با این آبشارها هستند که استمرار این رویه میتواند صنعت نوپایی گردشگری طبیعی گلستان را به ورطه نابودی بکشاند؛ صنعتی که میتواند بستر رونق فعالیتهایی مانند بومگردی، صنایع دستی و هتل و رستورانها باشد.به زبان سادهتر هرگونه ناکامی در صنعت گردشگری به ویژه گردشگری طبیعی میتواند پیامدهای مخربی بر اقتصاد گلستان برجای بگذارد.
خشکسالی اشتیاق مردم به آبشار را دوچندان کرد
میثم پهلوانی از لیدرهای طبیعت گردی گلستان در این خصوص به خبرنگار فارس گفت: آبشارها فقط یکی از جاذبههای استان گلستان هستند که میتوانند اقتصاد گردشگری منطقه را متحول کنند.وی ادامه داد: تغییرات اقلیمی و خشکسالی متعدد موجب افزایش رغبت مردم به جاذبههای آبی مانند آبشارها و آببندانها شده است.پهلوانی افزود: گسترش ابزارهای تبلیغاتی به ویژه در بستر فضایی مجازی فرصتی بیبدیل برای معرفی آبشارهای گلستان شده به طوری که در سالیان اخیر استقبال از آنها به طور چشمگیری افزایش یافته است.وی گفت: با وجود استقبال مسافران از آبشارهای گلستان، اما زیرساختهای خدماتی و ایمنی در این مناطق فراهم نیست.
اعتبارات ایمنی صرف زیباسازی میشود
علی سارانی یکی از اهالی خانببین هم گفت: اعتبارات و منابع مالی که در حوزه ایمنی تخصیص پیدا میکند، برای زیباسازی و رنگآمیزی مبلمانهای آبشارها هزینه میشود.وی بیان کرد: مگر با نصب چند تابلو و پارچه نوشته میتوان ایمنی مسیرهای صعبالعبور آبشار را تامین کرد.سارانی افزود: نصب بنر و تابلو فرایند خوبی است اما باید با دیوارهسازی چوبی و بتنی و فنسکشی همراه باشد، برخی گردشگران به توصیهها و هشدارها توجهی ندارند لذا باید از راهکارهای سختافزاری و انسداد مسیر استفاده کنیم.وی به مشکل نجات غریق شیرآباد اشاره کرد و گفت: آنطور که از کارکنان شهرداری شنیدهایم، شهرداری خانببین یکی از کارمندان فضای سبز خود را که فقط در شنا تبحر دارد، به عنوان نجات غریق در آبشار شیرآباد به کار گرفته است؛ در حالیکه تخصص نجات غریق را ندارد.سارانی اضافه کرد: این فرد هر چقدر هم تلاش کند نمیتواند به اندازه یک نجات غریق حرفهای عمل کند؛ باید شهرداری خان ببین از متخصص نجات غریق در آبشار شیرآباد استفاده کند که این موضوع نادیده گرفته شده است.
بیتوجهی گردشگران به هشدارها عامل حوادث است!
شهردار خانببین هم در خصوص اقدامات انجام شده در این منطقه به خبرنگاران گفت: در طول مسیر دسترسی تعداد زیادی تابلو، بنر و پارچه نوشته برای هشدار و آگاهی نصب کردهایم، و خطر شنا و سقوط به گردشگران گوشزد شده است.سعید اسماعیلی افزود: علی رغم اینکه در محدوده آبشار نجات غریق مستقر است و از طریق سوت و لسانی تذکر میدهیم اما برخی مسافران بیاحتیاطی میکنند و این بی احتیاطی منجر به حادثه میشود.وی گفت: سال گذشته حدود دو میلیون نفر از شیرآباد دیدن کردند که تعداد کمی از گردشگران به سبب بیاحتیاطی دچار حادثه شدهاند.
۲۲ فقره سقوط از آبشار ها
مدیرعامل جمعیت هلال احمر گلستان هم در گفتوگو با خبرنگار فارس گفت: گلستان از نظر بلایا و حوادث طبیعی در زمره استانهای پرخطر محسوب میشود و مباحثی مانند گمشدگی در جنگل، غرقشدگی و سقوط از ارتفاع بسیار پر تکرار است.قاسم غریبآبادی افزود: از فروردین ماه امسال تا تاریخ ۱۸ شهریور ۲۲ فقره سقوط از آبشارهای گلستان ثبت شده که منجر به مصدومیت ۱۴ گردشگر شده است.وی ادامه داد: تعداد ۹ نفر از مجروحان از خدمات درمان سرپایی بهرهمند شده و پنج مصدوم با آمبولانس به بیمارستان انتقال یافتند.غریبآبادی گفت: در سال جاری ۴ نفر بر اثر سقوط از آبشارهای لوه، شیرآباد و بادولنگ فوت کردند.به گزارش خبرنگار فارس، عدم تسلط به فن شنا و کوهنوردی، عدم آگاهی از منطقه، هیجانات نامتعارف، شوخیهای نابجا، تمایل به دیده شدن، در کنار نبود سازوکارهای مدون برای ارتقای ایمنی آبشارهای گلستان و البته فقدان نیروهای کاربلد و آموزش دیده در حوزه ایمنی سبب شده تا آمار وقوع حوادث در مناطق پیرامونی آبشارهای گلستان همچنان سیر صعودی داشته باشد، گویا آبشارهای گلستان مانند «مثلث برمودا» جان گردشگران نابلد را هرگز بازپس نمیدهند.موضوعی که در صورت استمرار میتواند لطمهای جبران ناپذیر به صنعت گردشگری و صنایع وابسته به آن وارد کند.