گرگان- ایرنا- مزارع کلزای شمال ایران، به‌ویژه در گستره سرسبز استان گلستان، چونان گوهری زرین در دل طبیعت بهار می‌درخشند. در ماه‌های فروردین و اردیبهشت، این پهنه‌های طلایی، نگاه‌ها را مسحور و دل‌ها را مفتون می‌کنند اما این شکوه طبیعت، گاه با ناآگاهی گردشگران به مخاطره می‌افتد.
به گزارش ایرنا، مزارع کلزا، تابلویی زنده از زیبایی و تلاش‌اند؛ زردی طلایی که در فروردین و اردیبهشت، چشم‌ها را خیره می‌کند و دل‌ها را می‌رباید اما اشتیاق گردشگران برای ثبت لحظه‌ها، اغلب بدون آگاهی از تبعاتش همراه است.
یحیی جلالی‌فر، راهنمای گردشگری استان گلستان، گفت: سال‌هاست که این موضوع به چالشی بزرگ برای ما و کشاورزان تبدیل شده است. به گردشگران تأکید می‌کنیم این مزارع، عرصه کشاورزی‌اند، نه بستری برای تفریح. هر گام بی‌ملاحظه، می‌تواند دسترنج چندین ماهه‌ی یک کشاورز را به نابودی کشاند.
وی ادامه داد: استان گلستان با تنوع زیستی و طبیعت بکر خویش، همواره مقصدی جذاب بوده است. مزارع کلزا در این فصل، با رنگ زرد درخشان خویش که در میان سبزی دشت‌ها جلوه‌گری می‌کند، زیبایی‌ای خیره‌کننده می‌آفرینند. طبیعی است که گردشگران به ثبت این لحظه‌ها در قاب تصاویر و خاطر خویش مشتاق باشند، اما این اشتیاق گاه به بهای از میان رفتن معیشت کشاورزان تمام می‌شود.
زخم بر تن زرد؛ هنگامه‌ای که امید زیر پا می‌ماند
کشاورزی را که ماه‌ها با دستانی خسته و دلی پرامید، بذر در خاک نشانده است به خاطر بیاورید. زیر آفتاب سوزان و باران بی‌امان، هر روز به شوق باروری زمین خویش کوشیده و هر شب با نگرانی به انتظار برداشت نشسته است.
حال، یک لحظه درنگ کنید و بیندیشید که یک رهگذر، تنها برای ثبت تصویری زودگذر، بی‌اجازه بر این زمین گام نهد و همه این تلاش‌ها را به تلی از خاکستر بدل کند.
جلالی‌فر گفت: به بازدیدکنندگان گوشزد می‌کنیم که این مزارع، ثمره رنج و عرق جبین کشاورزانی است که شاید تمام زندگی‌شان به این محصول وابسته باشد. یک گام نابجا، می‌تواند آینده یک خانواده را به تباهی کشاند. این زمین‌ها نه صرفاً منظره‌ای زیبا، که آیینه‌ی حیات مردمانی سخت‌کوش‌اند.
وی خاطرنشان کرد: در گذشته، این وضعیت وخیم‌تر بود. گاه حتی برخی راهنمایان، گردشگران را به ورود به مزارع ترغیب می‌کردند. هرچند این اقدام منظره‌ای دل‌انگیز خلق می‌کرد، اما پیامدش فاجعه‌ای برای کشاورزان بود.
این راهنمای گردشگری گفت: اکنون تلاش داریم این آگاهی را گسترش دهیم که زیبایی این پهنه‌های زرد، بدون احترام به آفرینندگانش، ناقص و ناپایدار است.
ترانه زرد و سبز؛ آوایی برای هم‌زیستی
برای کاستن از این آسیب‌ها، گام‌هایی برداشته شده است. جلالی‌فر توضیح می‌دهد: با همکاری کشاورزان، نقاطی معین برای بازدید فراهم کرده‌ایم؛ مکان‌هایی که هم امکان لذت‌بردن را برای گردشگران مهیا می‌سازد و هم سلامت زمین‌ها را حفظ می‌کند.
وی ادامه داد: در سال‌های اخیر، برخی مالکان مزارع در مناطقی چون کلاله و مراوه‌تپه، دست به کار شده‌اند و در حاشیه زمین‌هایشان فضاهایی برای عکاسی و تصویربرداری آماده کرده‌اند. تابلوهایی نصب شده که ورود به زمین را ممنوع اعلام می‌کند، اما در عوض، محدوده‌ای برای ثبت خاطرات در نظر گرفته شده است و هزینه‌ای اندک دریافت می‌شود.
وی بیان کرد: این ابتکار، راه‌حلی سودمند برای هر دو سوی ماجراست. گردشگران به خواسته‌ی خویش می‌رسند و کشاورزان نیز درآمدی جانبی کسب می‌کنند.
جلالی‌فر بیان کرد: اگرچه همچنان چالش‌هایی میان گردشگران و جوامع محلی وجود دارد، اما شدت آن در قیاس با گذشته به مراتب کاهش یافته است. زمانی آگاهی اندک بود و این ناآگاهی به رفتارهای نادرست دامن می‌زد، اما اکنون با آموزش راهنمایان و آمادگی بیشتر کشاورزان، گام‌هایی رو به جلو برداشته‌ایم.
این دشواری‌ها تنها به مزارع کلزا محدود نمی‌شود. جلالی‌فر بیان می‌دارد: در ماه‌های تیر، مرداد و اوایل شهریور، مزارع آفتابگردان در گلستان به مقصدی برای تورهای تخصصی عکاسی بدل می‌شوند.
این راهنمای گردشگری گلستان گفت: گروه‌هایی از تهران، اصفهان و دیگر شهرها می‌آیند و از پیش با مالکان هماهنگی می‌کنند. این برنامه‌ریزی، آسیب‌ها را به حداقل می‌رساند اما در فصل کلزا که سفرهای خانوادگی بدون راهنما فزونی می‌یابد و فرهنگ‌سازی هنوز به تکامل نرسیده، این چالش‌ها آشکارتر می‌شوند.
وی ادامه می‌دهد: محصولاتی چون تنباکو نیز در گلستان مورد توجه گردشگران‌اند، اما از آنجا که فصل برداشتشان با موج سفرهای خانوادگی هم‌زمان نیست، مدیریتشان آسان‌تر است.
جلالی‌فر بیان کرد: در مقابل، کلزا در بهار، هنگامه‌ای که طبیعت‌دوستان بی‌شمار به گلستان سرازیر می‌شوند، بیشتر در معرض آسیب قرار می‌گیرد. کشاورزان در این روزها با دلهره از خانه بیرون می‌آیند و نگرانند که مبادا رهگذری بی‌توجه، زحمتشان را تباه کند.
زرد جاودانه؛ با نغمه‌ای سبز در دل طبیعت
مزارع کلزای گلستان، چونان آینه‌ای‌اند که زیبایی، تلاش و شکنندگی را یک‌جا بازتاب می‌دهند و ما را به تماشا، اندیشه و مسئولیت فرا می‌خوانند. این زرد دل‌انگیز را می‌توان از دور ستود، با لنز دوربین به دام انداخت و در سینه نگاه داشت.
اما تنها زمانی کامل می‌شود که با احترام به طبیعت و کشاورزانش همراه باشد. جلالی‌فر می‌گوید: گردشگری مسئولانه و پشتیبانی از جوامع محلی، نه صرفاً گزینه‌ای دل‌خواه، که تعهدی ضروری است. باید این زرد را جاودان سازیم؛ نه با ردپاهایی که دل کشاورزان را می‌شکند، بلکه با اندیشه‌ای سبز که آرامش و شادی را به آنان بازمی‌گرداند.