گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، * جنگل‌ها و رویشگاه‌های طبیعی شمال کشور از جمله گلستان در گذر زمان با چالش‌ها و تهدیدات متعددی مواجه بوده اند که از آن جمله می‌توان به برداشت غیرمجاز چوب و قطع درختان، چرای بی رویه دام، آتش سوزی و شکار بی رویه حیات وحش، تغییر کاربری و تصرف عدوانی اراضی ملی اشاره کرد که هر کدام به فراخور زمان و مکان خسارت‌های بیشماری به پیکره منابع طبیعی وارد کرده اند. توسعه شهرنشینی و دغدغه‌های فراروی سبک زندگی ماشینی سبب شد تا برخی از افراد به اصطلاح متمول برای رهایی از مشکلات شهرنشینی و دست یابی به محیط آرام به سراغ ویلاسازی در مناطق خوش آب و هوا به ویژه مناطق جنگلی بروند موضوعی در ادامه به فرآیندی برای تخریب جنگل برای کسب درآمد‌های نجومی و باد آورده شد.
دست اندازی‌ها و مشکلات ناشی از تصرف اراضی ملی و ساخت و ساز‌های غیرمجاز به چالشی جدی فراروی مدیران منابع طبیعی و محیط زیست گلستان بدل شد که نمونه بارز آن در زیارت گرگان و روستا‌های دهنه محمدآباد و زرین گل علی آباد کتول آشکار و نمایان است.
یکی از مناطق خوش آب و هوای گلستان که در سالیان اخیر و البته در سکوت کامل خبری مورد هجمه سودجویان قرار گرفت حیدرکلای مینودشت بود، عده‌ای به اصطلاح “قانون بلد” با تساهل و حتی در برخی موارد همراهی برخی مدیران دست به شاهکاری بزرگ زدند و پس از ۴۰ سال این روستای قدیمی را احیا! کردند.
استناد به برخی شعار‌های رنگ و لعاب‌دار مانند احیای کشاورزی و باغداری، کشت گونه‌های دارویی و حتی دست‌آویز قرار دادن شهدا (تقدیم ۲ شهید گرانقدر توسط این روستا در دوران دفاع مقدس) و نصب تابلو با عنوان معرفی روستا و رسمیت دادن به کار غیر قانونی خود، با جانمایی تمثال مبارک شهدا، از جمله روش‌هایی بود که برخی بومیان و البته یقه سفید‌های مطلع از قوانین به آن متوسل شدند تا بتوانند درآمد‌های چند ده میلیاردی به جیب بزنند. فرآیند اهمال کاری در حفظ و صیانت از منابع طبیعی تا جایی پیش رفت که پس از واقعه سیل ۱۳۹۸، با استفاده از امکانات مدیریت بحران جاده دسترسی روستای حیدرکلا که حدود ۴۰ سال در آن ترددی انجام نمی‌گرفت، احیا شد.
با همه مباحثی که در خصوص حیدرکلا مطرح است؛ اما استاندار گلستان پس از اطلاع از وقایع این روستا بدون واهمه از هرگونه بازخورد و ترکش‌های سیاسی به اداره کل بازرسی استاندار گلستان دستور داد تا این موضوع در اسرع وقت رسیدگی شود. در خصوص آخرین اقدامات انجام شده، خبرنگار دانشجو سعی کرد تا با برخی از متولیان مصاحبه کند.
حذف حیدرکلا از نقشه کشور
حمید سلامتی، مدیر کل منابع طبیعی گلستان در گفتگو با خبرنگار ما اظهار کرد: مقوله کوچ و خروج داوطلبانه اهالی ساکن در روستای حیدر کلا از سال ۱۳۶۰ آغاز شد که این فرآیند در مناطق پیرامونی حیدرکلا امری مسبوق به سابقه بود وقبلا هم اهالی روستای نیشاک به خاطر رانش زمین کوچ از منطقه خارج شده بودند.
سلامتی گفت: با توجه به کوچه اکثریت اهالی این روستا، اداره کل منابع طبیعی گلستان با دو نفر از دامدارانی که به عنوان تنها بازماندگان این روستا تلقی می‌شدند، مذاکرات برای خروج از روستا انجام داد و در نهایت اراضی زراعی در منطقه دلند و منزل مسکونی در نوده خاندوز برای آنان پیش‌بینی شد.
وی ادامه داد: با خروج همه ساکنین روستای حیدر کلا در سال ۱۳۷۸، اراضی واقع در محدوده روستا در روزنامه سراسری آگهی شد با توجه به نداشتن معارض با طی فرایند قانونی در زمره اراضی ملی قرار گرفت.
سلامتی گفت: به این ترتیب روستا از بین رفت و با حذف کد روستا، حیدرکلا از نقشه تقسیمات کشوری هم کنار گذاشته شد.
وی افزود: از اوایل دهه ۹۰ تعداد از فرزندان مالکان سابقه اراضی حیدر کلا، علیه منابع طبیعی اقامه دعوا کرده و موفق شدند که برای حدود ۲۱ هکتار از عرصه‌ها حکم به مالکیت خود بگیرند و زمین‌های جنگل کاری شده در اختیار این افراد قرار گرفت.
سلامتی گفت: موضوع طرح شکایت علیه منابع طبیعی همچنان در سال‌های مختلف ادامه داشت تا اینکه در سال ۹۸ و پس از وقوع سیل در شهرستان مینودشت فرایند تخریب عرصه‌های جنگلی روستای حیدر کلا روند مشهودتری گرفت.
وی افزود: در سیل ۹۸ و با استفاده از امکانات و اعتبارات مدیریت بحران جاده دسترسی به روستای حیدر کلاه بهسازی و مرمت شد و زمینه برای چالش‌های بعدی هموار شد.
روند پیگیری پرونده از سوی امور اراضی
کامبیز علیپور، مدیریت امور اراضی استان گلستان در گفتگو با خبرنگار ما گفت: مدیریت اراضی ملی واقع در محدوده حیدرکلا بر عهده اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان است که اقدامات قانونی از سوی دستگاه مربوطه در حال انجام است .
علیپور افزود: در خصوص اراضی واقع در مستثنیات و اراضی اشخاص، موضوع از طریق امور اراضی شهرستان مینودشت در حال پیگیری است و اخطار‌ها و پرونده‌های زیادی صادر و تشکیل شده است.
وی گفت: براساس قانون هرگونه تغییر کاربری، پی‌کنی، دیوارکشی، حصارکشی یا گودبرداری مستلزم اخذ مجوز کمیسیون تبصره یک ماده یک است و در غیر این صورت این فعالیت‌ها جرم و تحت پیگرد قرار می‌گیرند.
تشکیل پرونده برای متخلفان
مدیریت امور اراضی استان گلستان ادامه داد: برای تعدادی از افرادی که در مناطق واقع در مستثنیات اقدام به ساخت واحد سکونتگاهی کرده بودند، پرونده تشکیل شد که برخی از آن‌ها با توجه به اسناد، مدارک و قرائن موجود به موقوفی تعقیب و منع تعقیب دست یافتند.
وی گفت: برای پیگیری مباحث مربوط به حوزه زمین خواری و تغییر کاربری در روستای حیدر کلا با برخی مشکلات و خلاء‌های قانونی مواجه هستیم که برای حل آن جلسات مشترکی با مسئولین قضایی استان در حال انجام است است.
علیپور ادامه داد: یکی از دغدغه‌های مدیریت اراضی استان تامین اعتبارات و بودجه مورد نیاز برای تنظیم و ارائه دادخواست‌های حقوقی برای پرونده‌های مطروحه در رابطع با حیدر کلا و دیگر مناطق استان است که تلاش داریم از ظرفیت‌های اعتباری مکمل برای جبران این تنگنا استفاده کنیم.
وی گفت: برخی پیچیدگی‌های قانونی زمینه سوء استفاده در مقاله حیدرکلا را فراهم کرده است و تعدادی از افراد منتسب به طایفه برخی از مدیران مجموعه‌های اداری و حاکمیتی مینودشت، از روی بی اطلاعی و عدم آگاهی اتفاقاتی را رقم زدند که موضوعات در دست بررسی است.
استانداری درخصوص حیدرکلا تصمیم‌ساز است
هانی محمدی، مدیرکل دفتر مدیریت عملکرد، بازرسی و امور حقوقی استانداری گلستان هم در گفتگو با خبرنگار دانشجو گفت: بر اساس دستور استاندار، مباحث مرتبط با پرونده روستای حیدر کلا جمع بندی و به جهاد کشاورزی، منابع طبیعی و دادگستری گلستان گزارش شد.
محمدی افزود: استانداری گلستان در خصوص وقایع حیدر کلاه تصمیم گیر نبوده بلکه تصمیم ساز است و لیست‌های افرادی که در منطقه دارای زمین هستند احصا و برای نهاد‌های متولی ارسال شده است.
تشکیل ۱۶ پرونده برای متخلفان در حیدرکلا
سیدرضی حسینی، دادستان عمومی و انقلاب مینودشت، در گفتگو با خبرنگار استان‌های خبرگزاری دانشجو، از تشکیل ۱۶ پرونده با موضوع ساخت و ساز غیرمجاز در منطقه حیدرکلای مینودشت خبر داد.
سید رضی حسینی گفت: اهالی حیدر کلای مینودشت، دهه ۶۰ در قالب طرح کوچ منابع طبیعی از این منطقه کوچ کردند و در محل جدید اسکان یافتند، اما حالا پس از گذشت چند سال دوباره تعداد از افراد با بازگشت به منطقه، اقدام به ساخت و ساز غیرمجاز کرده اند.
دادستان عمومی و انقلاب مینودشت افزود: با ورود دادستانی، جهاد کشاورزی، ۱۶ دعوی کیفری و حقوقی در دادسرا و دادگستری این شهرستان با موضوع ساخت و ساز‌های غیرمجاز در هزار و ۱۵۰ مترمربع از زمین‌های این منطقه، اقامه کرده است.
وی بیان کرد: پنج نفر از مدیران جهاد کشاورزی مینودشت هم که از سال ۹۵ تاکنون در این سِمت بوده اند برای توضیح درباره چرایی اعلام جرم نکردن تخلف‌های ساخت و ساز‌های غیرمجاز در این منطقه به دادسرا احضار شده اند.
بسیاری از علاقمندان به طبیعت و دوستداران محیط زیست موضوع دست اندازی به اراضی جنگلی روستای حیدر کلاه مینودشت را پیگیری می‌کنند و امیدوارند تا با همکاری مراجع قضایی دستگاه‌های اجرایی تصمیمات منطقی و متقنی برای صیانت از عرصه‌های جنگلی اتخاذ شود. با توجه به طرح برخی مباحث حاشیه‌ای و درز اخباری مبنی بر نقش‌آفرینی تعدادی از منتسبان مدیران اجرایی در تخلفات حیدرکلا، امید است مسئولان ارشد اجرایی و قضایی گلستان در اجرای قانون مصمم‌تر است گذشته باشند.